Τι είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη, γνωστή και ως εντεροπάθεια από γλουτένη. Η αντίδραση του οργανισμού είναι η παραγωγή αντιγλιαδινικών αντισωμάτων, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή του εσωτερικού τοιχώματος του λεπτού εντέρου. Πρόκειται για κληρονομική πάθηση και επειδή η βλάβη προκαλείται από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα.

Η νόσος εκδηλώνεται σε συγγενείς 1ου βαθμού και τα συμπτώματα συχνά ξεκινούν στην παιδική ηλικία και η δυσαπορρόφηση έχει σαν αποτέλεσμα το χαμηλό ανάστημα και την καθυστέρηση της εφηβείας. Το 20% των περιπτώσεων εκδηλώνεται σε ηλικία άνω των 60 ετών. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι η κόπωση, οι διαρροϊκές κενώσεις και η απώλεια βάρους. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις ασθενών που δεν παρουσιάζουν κάποιο σύμπτωμα.

Όπως επισημαίνει η διαιτολόγος- διατροφολόγος, Χαρά Κορομπίλη, ο τρόπος αντιμετώπισης της κοιλιόκακης, από διατροφική πάντα άποψη, είναι και ο προφανής, δηλαδή να ακολουθήσει ο ασθενής μια διατροφή ελεύθερη σε γλουτένη. Η γλουτένη, όπως είπαμε, βρίσκεται στο σιτάρι, στη σίκαλη, στο κριθάρι και στη βρώμη, συστατικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή πολλών καθημερινών τροφίμων, όπως το ψωμί, τα δημητριακά πρωινού, τα ζυμαρικά, η πίτσα, οι διάφορες ζύμες, το κέικ και τα μπισκότα.

Δεν πρόκειται, όμως, για τόσο απλό θέμα, καθώς τα σιτηρά που περιέχουν γλουτένη χρησιμοποιούνται επίσης ως συστατικά στα αλεύρια και τις σάλτσες και βρίσκονται σε μερικά προϊόντα κρέατος, όπως τα λουκάνικα και τα μπιφτέκια. Το ρύζι, οι πατάτες και το καλαμπόκι δεν περιέχουν γλουτένη και υπάρχουν πολλά ειδικά, ελεύθερα γλουτένης, προϊόντα που είναι τώρα διαθέσιμα για τους ανθρώπους με κοιλιοκάκη.

Η κατάρτιση, λοιπόν, του διαιτολογίου για τα άτομα με κοιλιοκάκη περιλαμβάνει τροφές, που δεν έχουν υποστεί βιομηχανική κατεργασία και δεν παρασκευάζονται με αλεύρι δημητριακών. Ως υποκατάσταση, λοιπόν, των αλεύρων δημητριακών (κυρίως του σιτάλευρου) χρησιμοποιούνται με ασφάλεια, όπως προαναφέραμε, άλλα άλευρα (ρυζιού, καλαμποκιού ή πατάτας).

Πολλές φορές η γλουτένη είναι κρυμμένη, κυρίως όταν αναγκαζόμαστε να φάμε εκτός σπιτιού και άρα γεύματα που δεν έχουμε παρασκευάσει οι ίδιοι. Έτσι, λοιπόν, πρέπει να αποφεύγουμε τα τρόφιμα που είναι:
• Παρασκευασμένα χρησιμοποιώντας τα ίδια μηχανήματα όπου παρασκευάζονται προϊόντα που περιέχουν γλουτένη και μαγειρεμένα στο λάδι που έχει χρησιμοποιηθεί για το τσιγάρισμα άλλων τροφίμων.
• Βρασμένα στο νερό που χρησιμοποιείται για άλλα προϊόντα και μαγειρεμένα σε μια σχάρα που χρησιμοποιείται για άλλα τρόφιμα.

Επιπλέον, ο ασθενής θα πρέπει να διαβάζει προσεκτικά τις ετικέτες των συσκευασμένων τροφίμων που επιλέγει.

Οι στόχοι της διαιτητικής αγωγής είναι:
• Να βελτιωθούν τα συμπτώματα διάρροιας, στεατόρροιας, μετεωρισμού (φούσκωμα).
• Να επιτευχθεί υγιές σωματικό βάρος και να ανασταλεί η περαιτέρω απώλεια βάρους.
• Να αντιστραφεί η κατάσταση κακής θρέψης με σταδιακή εισαγωγή όλων των ομάδων τροφίμων, κυρίως κρέατος, με τελευταία αυτή των γαλακτοκομικών.
• Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων κόπωσης και κακουχίας.
• Αποκατάσταση αναιμίας.
• Έλεγχος και διόρθωση πιθανής οστεοπενίας.
• Η βελτίωση της δομής και της μορφολογίας του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου, δηλαδή επαναφορά των λαχνών στην φυσιολογική υγιή τους κατάσταση.
• Αντιμετώπιση και άλλων νοσημάτων που μπορεί να υπάρχουν μαζί με την κοιλιοκάκη, όπως για παράδειγμα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ή νόσος του θυρεοειδή.

Τέλος, μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί σε κάποια θρεπτικά συστατικά που λόγω της καταστροφής της απορροφητικής επιφάνειας του εντέρου, δεν απορροφώνται αποτελεσματικά με κίνδυνο την εμφάνιση ελλείψεων (π.χ. φυλλικό οξύ, βιταμίνη Β12, σίδηρος, βιταμίνη D).

Πηγή: MediDiatrofi.gr