Γιατί νοσταλγούμε;

Πέρασα από έναν όμορφο κήπο και νοστάλγησα, τα χρόνια που πήγαινα στο χωριό και ήμουν στην αγκαλιά της γιαγιάς μου. Αυτή η μυρωδιά από τα άγρια τριαντάφυλλα με έκαναν να φέρω όλες τις εικόνες μπροστά μου.

Δεν είναι λίγες οι φορές που όλοι έχουμε αισθανθεί κάτι αντίστοιχο. Η νοσταλγία, κάποιες φορές μας φέρνει την αίσθηση της μελαγχολίας. Ο όρος «νοσταλγία» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το, 1678 από έναν νεαρό φοιτητή της ιατρικής, τον Johannes Hofer, και αποτελείται από τις λέξεις «νόστος» που σημαίνει επαναπατρισμός, και «άλγος» που σημαίνει πόνος. Τον 17ο και 19ο αιώνα η νοσταλγία θεωρούνταν ασθένεια, μερικές φορές ακόμα και θανατηφόρα, που έπρεπε να αντιμετωπίζεται, όπως και κάθε άλλη ασθένεια, φαρμακευτικά.

Η νοσταλγία δεν έχει πάντα αρνητική μορφή, αφού κάποιες φορές κάνει τον εγκέφαλο μας να δραπετεύει από στρεσογόνες καταστάσεις. Στις γιορτές παρατηρείται πιο έντονο το αίσθημα της νοσταλγίας, καθώς πολλοί έχουν χάσει κάποια αγαπημένα τους πρόσωπα και η νοσταλγία είναι μια μορφή  για σύνδεση με το χαμένο πρόσωπο. 

η νοσταλγία σχετίζεται θετικά με μια αίσθηση νοήματος στη ζωή. Η εύρεση ενός νοήματος και ο καθορισμός ενός σκοπού στη ζωή μας θεωρούνται καθοριστικά για την ψυχολογική λειτουργικότητά μας. Ο τρόπος που επεξεργαζόμαστε και αντιλαμβανόμαστε το νόημα της ζωής εξαρτάται από τον τρόπο που αξιολογούμε τις εμπειρίες του παρελθόντος. Τι έχουμε ζήσει, πώς το έχουμε τακτοποιήσει μέσα μας και που το αποδίδουμε; Πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από το παρελθόν και πώς έχουμε επιλέξει να το κρατήσουμε;

Οι άνθρωποι τείνουν να εμπλέκονται σε καταστάσεις που έχουν νόημα για την ύπαρξή τους, που τους κάνουν να νιώθουν ότι η ζωή τους έχει ένα σκοπό. Κι αυτές τις καταστάσεις εμφανίζουν την τάση να τις κρατούν και ως σημαντικές αναμνήσεις που θα φέρουν στη μνήμη τους κάθε φορά που νιώθουν ότι βρίσκονται σε μια ευάλωτη κατάσταση. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από τη νοσταλγία, καθώς αποτελεί μια σημαντική πηγή από την οποία αντλούν στοιχεία για την ύπαρξή τους.

Η νοσταλγία μπορεί να εξυπηρετεί διάφορους λόγους που έχουμε ανάγκη τη συγκεκριμένη στιγμή, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια βαθύτερη υπαρξιακή διαδικασία, που έχουμε ανάγκη για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, να προβληματιστούμε και να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας. 

Η νοσταλγία είναι και μια ευκαιρία να ξαναβιώσουμε διάφορες εμπειρίες, έχοντας πλέον την ασφάλεια της απόστασης που μας χωρίζει από το παρελθόν, αλλά και να τις επαναξιολογήσουμε και να τις προσεγγίσουμε με ένα διαφορετικό πλέον τρόπο κρατώντας όλα όσα μπορούμε να μάθουμε από αυτές. Κάθε αναπόληση του παρελθόντος μας προσφέρει και νέα στοιχεία για τον εαυτό μας και για το περιβάλλον γύρω μας.

 Αρκεί αυτές οι αναπολήσεις του παρελθόντος να μην αποτελούν το μοναδικό στοιχείο του παρόντος και ουσιαστικά μας κάνουν να χάνουμε τελείως τη ζωή και την οποιαδήποτε ευκαιρία να αποδώσουμε ένα διαφορετικό νόημα στη ζωή μας.

Όταν τελικά επιστρέφεις στο πατρικό σου, διαπιστώνεις ότι δεν ήταν το σπίτι που είχες νοσταλγήσει, αλλά τα παιδικά σου χρόνια (Sam Ewing).